انواع مهریه در حقوق ایران

مقدمه

پیوند زناشویی بین زن ومرد با عقد نکاح به وجود می آید. عقد نکاح آثار مالی در پی دارد مانند مهریه ، نفقه و … می باشد. قانون ما از مهریه به عنوان مالی که پس از انعقاد عقد نکاح چه دائم چه موقت در مالکیت زن قرار می گیرد یعنی پس از انعقاد عقد مهریه مال زن محسوب می شود و هر زمانی می تواند آن را مطالبه کند یا در آن تصرف نماید.

برای اطلاع بیشتر میتوانید با بهترین وکیل شیراز غلامحسین خلیفه وکیل پایه یک دادگستری شیراز در ارتباط باشید .

مهریه زن می تواند عندالمطالبه باشد یا عندالاستطاعه. عندالمطالبه یعنی به مجرد انعقاد عقد نکاح و تقاضای زن ، مرد باید مهریه اش را بپردازد. اما عندالاستطاعه معنایی متفاوت دارد .

در این نوع پرداخت مهریه بستگی به توانایی مالی مرد دارد. در فقه اسلامی مهر انواع مختلفی دارد. این انواع عبارتند از مهرالمثل ، مهرالمسمی، مهرالسنه و مهرالمتعه این موارد در قانون مدنی کشور ما هم درج شده است که در ادامه هر کدام را توضیح می دهیم.
یک نکته مهم در این زمینه این است که پرداخت مهریه هیچ ارتباطی با تمکین از سوی زن ندارد یعنی حتی اگر زن تمکین نکند هم ، باز مهریه به او تعلق می گیرد. عدم تمکین فقط نفقه را ساقط می کند .

غلامحسین خلیفه به عنوان یکی از بهترین وکیل ملکی در شیراز میباشد ، که شما همراهان عزیز میتوانید برای مشاوره با ما در تماس باشید .

زن می تواند از ابتدای ازدواج حتی تمکین خود را منوط به پرداخت تمام مهریه کند . این حالت در قانون مدنی به عنوان حق حبس برای زن شناخته می شود .

در این حالت نفقه زن هم قطع نمی شود. توجه کنید که این حالت برای مهریه عندالمطالبه است اما اگر تمکین کند و سپس به بهانه پرداخت مهریه از تمکین سرباز بزند نفقه به او تعلق نخواهد گرفت چرا که مهریه با یکبار تمکین ساقط می شود. مهریه در عقد موقت الزامی است و عدم تعیین آن باعث بطلان عقد می شود.

مهرالسنه

در اسلام انواع مهریه وجود دارد مهرالسنه یکی از انواع آن است در توضیح مهرالسنه می توان گفت که این نام اختصاص به مهریه حضرت فاطمه الزهرا می باشد. حضرت رسول الله خود این میزان را تعیین می کردند به همین دلیل به نام مهرالسنه شناخته می شود . میزان این مهریه 500 درهم می باشد.

مهرالمسمی

مهرالمسمی هم نوع دیگر مهریه است این نوع همان مهر مرسوم این روزهاست. در واقع مهرالمسمی نام مهریه ای است که زن و مرد با توافق یکدیگر آن را تعیین می کنند. این میزان در عقدنامه به عنوان مهرالمسمی زن ذکر می شود چون میزان آن با توافق طرفین انتخاب می شود به آن مهرالمسمی می گویند.
مهرالمثل
اگر مهریه در عقد نکاح ذکر نشود و به عبارتی پیش از انعقاد نکاح طرفین توافق نکنند می توانند بعد از انعقاد نکاح این کار را انجام دهند. اما نکته آن است که اگر پیش از تعیین مهریه زن و شوهر نزدیکی کنند در اینجا به زن مهرالمثل تعلق خواهد گرفت. مهرالمثل هم معمولا با توجه به وضعیت زن تعیین می شود. طبق ماده 1091 قانون مدنی مهرالمثل مالی می باشد که با توجه به وضعیت زن در حیث خانوادگی موقعیت اجتماعی و شغلی او و افراد مشابه او تعیین می شود.

مهر المتعه

این نوع از مهریه نیز زمانی تعلق می گیرد که مهرالمسمی یعنی مهریه با توافق طرفین در عقد ذکر نشده باشد اما شرایط متفاوت تری دارد. در اینجا اگر مهر تعیین نشده باشد و مرد بخواهد همسرش را قبل نزدیکی طلاق دهد باید میزانی را تعیین کند و به عنوان مهریه بپردازد و این مهر المتعه نام دارد. بر خلاف مهرالمثل که تعیین آن مال زن مد نظر قرار خواهد گرفت در مهر المتعه وضعیت مرد از حیث غنا یا فقر بررسی می شود و با توجه به وضعیت مالی مرد تعیین می شود.

قوانین مهریه در ایران

طبق قوانین کشور ما برای میزان مهریه ، محدودیت تعیین شده است یعنی مطالبه مهریه تا مقدار 110 سکه قانونی می باشد و از این مقدار شرایط خاص خود را دارد. این بدان معنا نیست که مرد از دادن بیش از این مقدار معاف باشد ، بلکه تنها مجازات زندان رفتن برای بیش از این مقدار برداشته شده است.

در هر حال مهریه دینی است بر گردن مرد. پس اگر توانایی مالی پرداخت داشته باشد ، این محدودیت دیگر وجود ندارد و باید تمام مهر را بپردازد.
مرد می تواند ادعای اعسار از پرداخت کند ، یعنی اظهارکند که توانایی پرداخت این میزان را ندارد. در این صورت دادگاه با توجه به وضعیت مرد می تواند پرداخت مهریه را قسط بندی کند. همانطور که گفتیم حبس فقط برای مقدار بالای 110 سکه قابلیت اعمال ندارد. اگر دلیلی بر عدم توانایی مرد به پرداخت کمتر از این مقدار نباشد و مرد از پرداخت امتناع کند ، مجازات حبس برای او اعمال می شود.

اگر زن بتواند مالی از مرد معرفی کند، دادگاه مرد را ملزم می کند تا با فروش آن ها مهریه زن را پرداخت کند. در نهایت اعلام می شود اگر در این زمینه از مشاوره با وکیل متخصص بهره ببرید بهتر به نتیجه رسیده و امکان وصول مهریه خود را خواهید داشت.